poniedziałek, 17 grudnia 2018

Generał Haller w Czeladzi.




Generał Haller w Czeladzi.


Józef Haller von Hallenburg urodził się 13 sierpnia 1873 roku w Jurczycach pod Krakowem w starej patrycjuszowskiej rodzinie o tradycjach niepodległościowych, dzięki czemu już jako młody chłopiec myślał o wstąpieniu w szeregi wojsk. Spełnił swe marzenia i został wspaniałym żołnierzem i świetnym oficerem.



Generał Józef Haller. Działacz niepodległościowy, 
komendant Legionu Wschodniego, wódz naczelny Armii Polskiej we Francji.
 Fot. ze zbiorów Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi.


Jak to się stało, że generał Haller znalazł się w Czeladzi? Wiosną 1919 roku w Zagłębiu Dąbrowskim miała miejsce wielka fala strajków.
W Czeladzi wybuchły zamieszki wywołane niechęcią wstępowania do wojska, dlatego dla uspokojenia nastrojów sprowadzono oddziały „Błękitnej Armii” (nazwa pochodziła od koloru mundurów) generała Hallera. Generał przybył do Czeladzi 16 czerwca 1919 roku. 





Powitanie wojsk generała Hallera w Czeladzi. Wiosna 1919 r. 
Autor nieznany. Fot. ze zbiorów Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi.



Powitanie wojsk generała Hallera w Czeladzi. Wiosna 1919 r.
 Autor nieznany. Fot. ze zbiorów Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi.



Powitanie wojsk generała Hallera w Czeladzi. Wiosna 1919 r. 
Autor nieznany. Fot. ze zbiorów Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi.

Oddziały zakwaterowano w Czeladzi w szkole przy ulicy Będzińskiej oraz na Piaskach. Właściciele kopalni udostępnili armii Hallera koszary przy ulicy Kościuszki. Przyjazd generała wraz z „Błękitną Armią” uspokoił nastroje w Czeladzi. Po wyjeździe wojsk na front w sierpniu 1919 roku park przy kopalni na Piaskach nazwano imieniem Hallera.
Wojska odeszły, ale wielu hallerczyków związało swoje losy z Czeladzią. Poznali piękne czeladzianki, zakochali się, założyli rodziny i tutaj zamieszkali. Na uwagę zasługuje udział hallerczyków w procesji Bożego Ciała w Czeladzi obchodzonych po raz pierwszy w wolnej Polsce
w czerwcu 1919 roku. Uświetnili tę uroczystość, gdyż przed baldachimem szło dwóch oficerów, trzymając w dłoniach obnażone szable, a z tyłu za baldachimem maszerowali szeregowcy z karabinami na ramionach. Przy każdym ołtarzu salutowali. Żołnierze również przygotowali specjalny ołtarz, ozdobiony karabinami z proporcami na bagnetach i portretem Tadeusza Kościuszki. Uroczystość miała zarówno religijny jak i patriotyczny charakter.
W 1931 roku założono w Czeladzi Związek Hallerczyków. Inicjatorami tego przedsięwzięcia byli panowie: Kalabiński, Kula i Mazur. W październiku 1931 roku do tej organizacji należało już 50 osób. Poświęcenie sztandaru „Związku Hallerczyków” połączono z wizytą generała Hallera w Czeladzi 25 września 1932 roku. 



Przyjazd generała Hallera do Czeladzi. 25.09.1932 r. 
Autor nieznany. Fot. ze zbiorów Stowarzyszenia Miłośników.



Tłumy czeladzian witały znakomitego gościa w parku saturnowskim. W Zlocie Hallerczyków wzięli również udział liczni przedstawiciele tej organizacji z Zagłębia Dąbrowskiego i innych regionów kraju. W tłumie uczestników można było rozpoznać przedstawicieli różnych organizacji, związków, cechów rzemieślniczych i harcerzy. 


Generał Józef Haller na inspekcji w Czeladzi.1932 r. 
Autor nieznany. Źródło: cyfrowe zbiory 
Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi.



Sformowano pochód, który udał się do kościoła, gdzie odprawiono uroczyste nabożeństwo  i poświęcono sztandar czeladzkiego Związku Hallerczyków. Po mszy na rynku generał Haller wygłosił przemówienie i wręczył sztandar przewodniczącemu związku p. Kuli. 




Uroczystości poświęcenia sztandaru czeladzkiej placówki Związku Hallerczyków. Rynek w Czeladzi. 25.09.1932 r. Zdjęcie z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.
 


Po uroczystej akademii w sali klubu w Kopalni Saturn, w którym wzięło udział ok. 2 tysięcy uczestników, generał Haller udekorował zasłużonych. W kolejnych dniach wizytował placówki Związku Hallerczyków w Czeladzi, Grodźcu, Będzinie, Dąbrowie Górniczej i Zawierciu.




Generał Józef Haller na inspekcji w Czeladzi 26.09.1932 r.
 Fot. ze zbiorów Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi.





Paulina Kołodziejczyk
Anna Nowak
Red. A. Musiałek

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz